‘We moeten leren kijken naar wat iemand wél kan’

Jochem Luijckx is directeur van praktijkcollege Het Plein in Amsterdam Nieuw-West. Zijn leerlingen moeten minimaal drie jaar leerachterstand hebben om op zijn school te worden toegelaten. Als werkgever nam hij met succes drie afgestudeerde leerlingen aan om op zijn school te werken. ‘Wat er nodig is om deze jongeren duurzaam aan het werk te krijgen? Een cultuurverandering in de maatschappij.’

De leerlingen van praktijkcollege Het Plein

Door- en uitstromen

Er wordt op de deur van de werkkamer van Jochem Luijckx geklopt. Jochem gebaart: kom maar binnen. ‘Meneer, mag ik mijn pet terug?’ vraagt een jongen met bedeesde stem. Jochem: ‘Weet je wat? Ga jij vandaag even nadenken over wat op je het schoolplein tegen me hebt gezegd. Dan kom je daar morgen over vertellen. Hebben we het daarna over je pet.’ Dit is de dagelijkse praktijk op Het Plein. Jochem: ‘De leerlingen krijgen hier het onderwijs en de sociale vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij’.

De leerlingen van Het Plein hebben altijd hard moeten werken om mee te komen op school. Jochem: ‘En precies de vakken waar ze moeite mee hebben, zoals rekenen en taal, daar kregen ze dan een uur éxtra les in. Dat is niet goed voor je motivatie. Bovendien: een IQ geeft een heel eenzijdig beeld van iemand. Hier zien we dat jongeren op andere manieren intelligent of handig zijn. Daar leggen we de nadruk op.’ Naast Nederlands en rekenen is er dus veel aandacht voor praktijk in onder andere het technieklokaal en de professionele keuken.

Sommige leerlingen stromen door naar een ROC. Maar een groot deel gaat aan het werk, waar nodig met een jobcoach van gemeente Amsterdam. Zelf heeft Jochem inmiddels twee oud-leerlingen met een afstand tot de arbeidsmarkt aangenomen die vallen onder de Participatiewet. Jochem: ‘Ivana Maatsen werkt achter de receptie. Ze heeft een goed contact met de leerlingen en weet wat er speelt. Dat is heel waardevol. Een andere medewerkster werkt ook achter de balie, maar doet ook de afwas, leest met kinderen, regelt de bieb en verzorgt deels de kantineverkoop. Daarmee heeft ook zij een belangrijke rol in de school. En ik krijg nog subsidie om ze in te zetten ook. Ik zou wel gek zijn om dat niet te doen.’

Jochem Luijckx van praktijkcollege Het Plein
Jochem Luijckx, praktijkcollege Het Plein

Vinger aan de pols

Aannemen van deze leerlingen

Voor de begeleiding van Ivana heeft Jochem collega Maartje Koppes ingezet. ‘Dat zou ik andere werkgevers ook aanraden. Maartje is direct aanspreekpunt op de werkvloer, zodat ze er niet alleen voor staan. Zo houd je altijd een vinger aan de pols en kun je waar nodig bijsturen.’ En naast Ivana heeft Jochem nog een oud-leerling in dienst die nu helemaal op eigen kracht werkt. Jochem: ‘Sheila Gijzen was leerling, werd vervolgens assistent-leermeester en is nu leermeester op onze school. Daarmee is zij een belangrijk rolmodel voor andere leerlingen.’ 

Er zijn dus genoeg redenen voor werkgevers om deze jongeren aan te nemen, vindt Jochem. ‘Maar dat neemt niet weg dat je vaak eerst even door de beginfase heen moet. Je moet je voorstellen dat veel van deze jongeren in een lastige omgeving opgroeien. De eerste reactie is vaak een verdediging. En vergeet niet dat velen van hen ook nog kampen met discriminatie. Of met schulden, omdat ze niet goed overzicht over hun leven kunnen houden. Er speelt vaak van alles op de achtergrond. Dat maakt ze kwetsbaar.’

‘Een IQ geeft een heel eenzijdig beeld van iemand. Hier zien we dat jongeren op andere manieren intelligent of handig zijn. Daar leggen we de nadruk op.’

Betekenisvolle bijdrage

Volgens Jochem is wat deze jongeren nodig hebben een werkgever die lef heeft en niet bij de eerste tegenslag het bijltje erbij neergooit. Jochem: ‘Deze jongeren willen net als iedereen een betekenisvolle bijdrage leveren. Als je ze benadert met respect en ze waardering geeft, dan krijg je er meestal heel trouwe en bereidwillige medewerkers voor terug. In samenwerking met Sociaal Werkkoepel Amsterdam kunnen wij veel voor werkgevers betekenen. Dus bel ons vooral om onze leerlingen beter te leren kennen!’

Alle leerlingen uit het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Speciaal Onderwijs vallen onder de banenafspraak.

Vroegop en Cordaan werken samen

Vroegop en Cordaan zijn een samenwerking aangegaan. Want groentespecialist Vroegop stond open voor een plek Beschut Werk. Daarom zijn Cordaan en Vroegop in gesprek gegaan voor een plek voor Murad.

Samenwerking Vroegop en Cordaan is heel belangrijk

Davinia Wijsman Cordaan

‘Mijn werk als jobcoach bij Cordaan houdt in dat ik kijk met mensen wat voor werk ze willen doen en dan de baan vinden en helpen behouden. Murad heeft de kwaliteiten om door te stromen naar betaald werk en dat wilde hij zelf ook graag.  Vroegop stond open voor een plek Beschut Werk en zo zijn we in gesprek gegaan. Murad heeft bij Vroegop eerst een proefperiode gehad en uiteindelijk ging dat zo goed dat Vroegop hem een contract heeft aangeboden, een betaalde baan.

Wat wij belangrijk vinden, is dat iemand met plezier naar zijn werk gaat en dat het contact goed is, met zijn collega’s en ook met degene die hem op de werkvloer begeleidt. Dus de samenwerking is heel erg belangrijk. Daardoor kan iemand langdurig blijven en zegt niet na een maand, ik kom niet meer.’

Rust en plezier

Mark Geven Vroegop

Vroegop is een groentespecialist. ‘Wij zijn productiemensen. Een stichting als Cordaan heeft heel veel kennis ervaring in het begeleiden van mensen met een beperking, dus zij geven ons tips, probeer het eens op die manier aan te pakken of bekijk het eens op die manier. ‘aldus Mark Geven.

‘We zijn met Murad met heel licht werk begonnen. Het zijn belangrijke werkzaamheden die vanuit productiemensen weinig aandacht krijgen. Er is winst te behalen als producten op de juiste plek staan. Voordeel voor de organisatie is dat Murad zoveel plezier uitstraalt dat het ook uitstraalt op de groep mensen die om hem heenlopen. We hebben een hectisch proces en Murad brengt dan toch een beetje rust met zich mee. Het is ook financieel aantrekkelijk, alleen voor mijzelf is dat geen drijfveer om het te doen. Het ligt een beetje aan de beperking, iemand wordt ingeschaald op zijn niveau en daarvoor krijg je subsidie, dat kan oplopen tot 60% subsidie.’

Murad straalt zoveel plezier uit dat het ook uitstraalt op de groep mensen die om hem heenlopen.

Mark Geven

Leuk om hier te werken

Murad aan het werk dankzij samenwerking Vroegop en Cordaan

Murad is productiemedewerker bij Vroegop: ‘Het is gewoon leuk om hier te werken, goede collega’s, teamleiders, goede baas. Wat kan ik goed? Alle bestellingen opruimen, nieuwe bestellingen achter zetten, de oude vooraan, first in first out. Mijn wens? Mijn wens is heftruck leren rijden, een certificaat hebben.’ aldus Murad.

Spannend voor Murad en voor Vroegop en Cordaan

Het is zeker spannend geweest, niet alleen voor Murad maar voor alle partijen. Je moet elkaar ook gewoon de tijd geven. Als ik zie in die tijd hoe hij gegroeid is. Dat je gewoon een jongen met weinig zelfvertrouwen kan opwerken naar iemand die zelfvertrouwen heeft, lol heeft om te werken, hij maakt grapjes met mensen, hij zoekt ze ook op, als ze hem iets vragen dan gaat hij dat gewoon doen, dus hij is gewoon een van de groep. En dan vind ik mijn missie geslaagd met Murad om hem zover te krijgen.

Zelf ontdekken hoe belangrijk werk is in je leven (video)

Marlies Bron vertelt over de inclusieve Amsterdamse arbeidsmarkt: “Er zijn zoveel mensen die zich met hart en ziel inzetten mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans op werk te geven. De positieve sfeer die dat met zich meebrengt. Die ga ik ontzettend missen!” Zij is namelijk vertrekkend teammanager Werk en Re-integratie bij de gemeente Amsterdam. Autonomie is een sleutelwoord voor haar. “Ik gun het iedereen om vanuit autonomie te ontdekken hoe belangrijk werk is in je leven.”

Inclusieve Amsterdamse arbeidsmarkt

Grote samenwerking, concrete resultaten

Marlies is vanuit haar functie ook betrokken geweest bij de totstandkoming van de Sociaal Werkkoepel. ‘Grote organisaties – het Werkgeversservicepunt Groot-Amsterdam, Economische Zaken, onderwijsinstellingen en natuurlijk het bedrijfsleven – hebben elkaar gevonden. En werken samen aan een inclusieve Amsterdamse arbeidsmarkt. We hebben bijvoorbeeld in het voorjaar bedrijfsbezoeken voor 150 praktijkschoolleerlingen georganiseerd. In drie dagen tijd kregen zij daardoor de kans bij 30 bedrijven langs te gaan. Om te snuffelen aan de praktijk.’

Begeleiding vanuit het onderwijs

‘Wat we vaak zien is dat jongeren droombaan voor ogen hebben. Maar dat is niet altijd realistisch. Want hoe krijg je jongeren gemotiveerd voor een broodbaan? Een baan die je de kans geeft om je te ontwikkelen? Daarover gaan we met scholen in gesprek.’ Begeleiding van jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt vanuit het onderwijs is heel effectief, vertelt Marlies. ‘Daarom hebben we geïnvesteerd in relaties met scholen in het praktijkonderwijs, het voortgezet speciaal onderwijs, en sinds kort ook met de MBO-onderwijsinstellingen.’

Deze video wordt niet getoond omdat er (nog) niet akkoord is gegaan met het plaatsen van cookies.
Wijzig keuze

Video Marlies Bron, Werk en Re-integratie, gemeente Amsterdam over de inclusieve Amsterdamse arbeidsmarkt

Ik gun het iedereen om vanuit autonomie te ontdekken hoe belangrijk werk is in je leven.

Marlies Bron, Werk en Re-Integratie gemeente Amsterdam

MKB-werkgevers bedankt!

Het is niet altijd makkelijk geweest, geeft Marlies toe. ‘De gemeente is een enorme organisatie. De partijen waarmee we samenwerken zijn ook flink. En intussen moeten we zo veel mogelijk werkgevers enthousiast krijgen. Om vervolgens samen met ons meer banen voor meer mensen te realiseren.

Er zijn overigens wel veel grote organisaties enthousiast voor inclusief ondernemen. Maar uiteindelijk worden de meeste plaatsingen gerealiseerd door het MKB. Dus, bedankt MKB-werkgevers!’

Gemeente Amsterdam, werk en re-integratie

Ook meedoen met de Sociaal Werkkoepel Amsterdam? Klik hier voor meer informatie.