‘We moeten leren kijken naar wat iemand wél kan’
Jochem Luijckx is directeur van praktijkcollege Het Plein in Amsterdam Nieuw-West. Zijn leerlingen moeten minimaal drie jaar leerachterstand hebben om op zijn school te worden toegelaten. Als werkgever nam hij met succes drie afgestudeerde leerlingen aan om op zijn school te werken. ‘Wat er nodig is om deze jongeren duurzaam aan het werk te krijgen? Een cultuurverandering in de maatschappij.’
De leerlingen van praktijkcollege Het Plein
Door- en uitstromen
Er wordt op de deur van de werkkamer van Jochem Luijckx geklopt. Jochem gebaart: kom maar binnen. ‘Meneer, mag ik mijn pet terug?’ vraagt een jongen met bedeesde stem. Jochem: ‘Weet je wat? Ga jij vandaag even nadenken over wat op je het schoolplein tegen me hebt gezegd. Dan kom je daar morgen over vertellen. Hebben we het daarna over je pet.’ Dit is de dagelijkse praktijk op Het Plein. Jochem: ‘De leerlingen krijgen hier het onderwijs en de sociale vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig te kunnen functioneren in de maatschappij’.
De leerlingen van Het Plein hebben altijd hard moeten werken om mee te komen op school. Jochem: ‘En precies de vakken waar ze moeite mee hebben, zoals rekenen en taal, daar kregen ze dan een uur éxtra les in. Dat is niet goed voor je motivatie. Bovendien: een IQ geeft een heel eenzijdig beeld van iemand. Hier zien we dat jongeren op andere manieren intelligent of handig zijn. Daar leggen we de nadruk op.’ Naast Nederlands en rekenen is er dus veel aandacht voor praktijk in onder andere het technieklokaal en de professionele keuken.
Sommige leerlingen stromen door naar een ROC. Maar een groot deel gaat aan het werk, waar nodig met een jobcoach van gemeente Amsterdam. Zelf heeft Jochem inmiddels twee oud-leerlingen met een afstand tot de arbeidsmarkt aangenomen die vallen onder de Participatiewet. Jochem: ‘Ivana Maatsen werkt achter de receptie. Ze heeft een goed contact met de leerlingen en weet wat er speelt. Dat is heel waardevol. Een andere medewerkster werkt ook achter de balie, maar doet ook de afwas, leest met kinderen, regelt de bieb en verzorgt deels de kantineverkoop. Daarmee heeft ook zij een belangrijke rol in de school. En ik krijg nog subsidie om ze in te zetten ook. Ik zou wel gek zijn om dat niet te doen.’
Vinger aan de pols
Aannemen van deze leerlingen
Voor de begeleiding van Ivana heeft Jochem collega Maartje Koppes ingezet. ‘Dat zou ik andere werkgevers ook aanraden. Maartje is direct aanspreekpunt op de werkvloer, zodat ze er niet alleen voor staan. Zo houd je altijd een vinger aan de pols en kun je waar nodig bijsturen.’ En naast Ivana heeft Jochem nog een oud-leerling in dienst die nu helemaal op eigen kracht werkt. Jochem: ‘Sheila Gijzen was leerling, werd vervolgens assistent-leermeester en is nu leermeester op onze school. Daarmee is zij een belangrijk rolmodel voor andere leerlingen.’
Er zijn dus genoeg redenen voor werkgevers om deze jongeren aan te nemen, vindt Jochem. ‘Maar dat neemt niet weg dat je vaak eerst even door de beginfase heen moet. Je moet je voorstellen dat veel van deze jongeren in een lastige omgeving opgroeien. De eerste reactie is vaak een verdediging. En vergeet niet dat velen van hen ook nog kampen met discriminatie. Of met schulden, omdat ze niet goed overzicht over hun leven kunnen houden. Er speelt vaak van alles op de achtergrond. Dat maakt ze kwetsbaar.’
Betekenisvolle bijdrage
Volgens Jochem is wat deze jongeren nodig hebben een werkgever die lef heeft en niet bij de eerste tegenslag het bijltje erbij neergooit. Jochem: ‘Deze jongeren willen net als iedereen een betekenisvolle bijdrage leveren. Als je ze benadert met respect en ze waardering geeft, dan krijg je er meestal heel trouwe en bereidwillige medewerkers voor terug. In samenwerking met Sociaal Werkkoepel Amsterdam kunnen wij veel voor werkgevers betekenen. Dus bel ons vooral om onze leerlingen beter te leren kennen!’
Alle leerlingen uit het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Speciaal Onderwijs vallen onder de banenafspraak.